De werking van hout
4 minuten
Hout blijft in balans met zijn omgeving
Hout is een product uit de natuur en blijft altijd werken. Uitgewerkt hout bestaat niet. Hout zal zich dus altijd aanpassen om in balans te blijven met zijn omgeving en het klimaat: het reageert op de luchtvochtigheid om zich heen. Hout heeft een open structuur, je kan het ook wel vergelijken met een spons. Het neemt gemakkelijk water op, maar droogt net als een spons ook uit in een droge tijd. Wanneer de luchtvochtigheid hoog is, absorbeert het hout dit vocht en zal het daardoor gaan uitzetten. Terwijl het in een droge periode juist zal krimpen. Hoge temperaturen kunnen er ook voor zorgen dat het hout sneller vocht verliest. Het is echter niet zo dat de temperatuur zelf ervoor zorgt dat het hout (te) veel werkt: het is een samenloop van verschillende omstandigheden die hiervoor zorgt (temperatuur, luchtvochtigheid, zon, etc.).
Krom of gescheurd hout
Wanneer gaat het hout scheuren of kromtrekken? Wanneer de lucht te droog is zal het hout onregelmatig krimpen. Hierdoor zal de spanning op het hout toenemen en kunnen er scheuren ontstaan. Ook kan hierdoor het hout krommer worden. Dit heeft enkel effect op het uiterlijk van het hout. Scheuren in het hout hebben geen effect op de houtsterkte. Scheuren die ontstaan zijn zullen op den duur ook weer verdwijnen, doordat vervormd hout uiteindelijk weer terug vormt naar de originele staat. Het kan echter wel vervelend worden wanneer er een extreme kromming ontstaat of wanneer er grote kieren ontstaan, waardoor regenwater in jouw blokhut kan lopen.
Hoe verminder je scheurvorming en kromming in hout?
Het volledig voorkomen van het uitzetten en krimpen van hout is niet mogelijk, maar er zijn wel manieren om dit proces te verminderen. Elke houtsoort is verschillend en reageert anders op zijn omgeving, maar je kunt de houtwerking beïnvloeden door goede montage en ventilatie. Door een goede ventilatie krijgt het hout minder goed de mogelijkheid om veel vocht op te nemen, waardoor het uitzetten van het hout kan worden beperkt. Let op: bij extreme droogte is niet te voorkomen dat het vochtgehalte afneemt. Ook goede ventilatie zal dit niet kunnen voorkomen waardoor het in zo'n geval geen garantie biedt tegen werking.
Tevens heeft hout altijd de ruimte nodig om uit te kunnen zetten en te krimpen. Daarom adviseren wij het volgende:
- Bij houtstapelbouw dienen de planken die boven elkaar gestapeld worden NOOIT aan elkaar vast gemaakt te worden;
- Gebruik schroeven met een goede kwaliteit, schroeven met een mindere kwaliteit kunnen nog wel eens tegenwerken bij het uitzetten en krimpen van hout, waardoor deze eerder zullen breken;
- Geef het hout ruimte voor goede ventilatie.
In een droge periode is het dus mogelijk dat er kieren ontstaan in uw blokhut. Afhankelijk van de kwaliteit van het hout en hoe het hout door je wordt onderhouden, kunnen de afstanden in de kieren uiteenlopen.
Je kunt de werking van het hout zelf ook beperken/reguleren. Het is belangrijk dat het hout goed wordt behandeld met een kwalitatief goede beits. Een beits van goede kwaliteit heeft een vochtregulerende werking en biedt vaak ook UV-bescherming.
In conclusie
Het geheel voorkomen van het werken van hout is niet mogelijk. De mate van uitzetten en krimpen van het hout verschilt per houtsoort, maar iedere soort hout zal altijd blijven werken. De sterkte van het hout zal niet worden beïnvloed door het krimpen en uitzetten. Probeer daarom de charme van het hout in te zien en te accepteren; scheuren komen en verdwijnen. Wil je dit toch zo min mogelijk zien in het hout, dan kun je de werking door goede montage, ventilatie en een goede beits zo veel mogelijk beperken.
Geschreven door:
Azalp